Yatırımcıların Dikkat Etmesi Gereken Bilanço Kalemleri Nelerdir?

Yatırım yapmak özellikle hisse senetleri üzerinde birikimleri değerlendirmek için dikkat etmeniz gereken konular vardır. Bunların en başında şirketin durumu gelir. Çünkü hisse senedi şirketin payı anlamına gelir. Yani şirketin faaliyet gösterdiği, etkilendiği her durumdan hisse senetlerinin değerleri de etkilenir. Bu sebeple yatırımcılar için şirkette görülen değişiklikler önemlidir. Yapısı, işleyişi, çalışanları, maliyetleri, yatırımları gibi daha birçok konudan değerlendirmek gerekir. Bunların arasında da şirket hakkında birçok bilgiyi veren muhasebesel kayıtlar, bilançolar vardır. Çeşitli bilanço kalemlerini inceleyerek, geleceği hakkında fikir sahibi olmanıza yardımcı olur. Bu yüzden hisse senetlerine yatırım yapacağınız zaman şirketlerin bilanço kalemlerini incelemeli ve değerlendirmelerinizi ona göre yapmalısınız.

O zaman bakalım yatırımcıların özellikle incelemesi gereken bilanço kalemleri nelermiş?

Firmanın Satışları

Şirketin şatış potansiyeli gelirlerini gösterir. Tak ayrıntı olmasa da elbette ki büyük bir öneme sahiptir. Bu sebeple bilanço içerisinde satışlardaki boyutu, azalmış mı artmış mı incelemelisiniz. Böylelikle şirketin nakit ihtiyacının ne kadarının karşılandığını, ne kadarı için borca gireceğini anlayabilirsiniz. Şirket için yapılan değerlendirmelerde satışlar önemli bir yer tutar.

Karlılık

Kuşkusuz şirketin en önemli kalemi karlılıktır. Çünkü karlılık şirketin işlerinde ne kadar başarılı olduğunun bir göstergesidir. Karlılık denilen olay şirketin gelirinden giderinin çıkarıldığı durumdur. Bunun için birçok ayrıntı vardır ama basit bir mantıkla bakıldığında gelir eksi giderdir. Eğer karlılık artış gösteren bir performans ile ilerliyorsa şirketin durumu iyiye gidiyor demektir. Bu yüzden gelir tablosunda karlılığının durumu incelemelisiniz.

Sermaye Birikimi

Şirketin sermayesi yeterli düzeyde olmadığı sürece, faaliyetlerinde başarı sağlaması çok mümkün değildir. Bu yüzden bir şirketin gelecek değerinin artması yönünde düşünceleriniz varsa sermaye kalemine mutlaka bakmalısınız. Sermaye dediğimiz durum şirketin açılırken ortada bulunan kaynaklarıdır. Eğer şirkette sermaye az ise borçluluk fazla olacaktır. Bu durumda bir risk teşkil eder. Borçluluk oranı fazla olan bir şirketin gelişme göstermesi yeterli seviyede olamayacaktır. Bu nedenle şirketi sermayesi bakımından da incelemek gerekir.

Satışların Maliyeti

Maliyet dediğimizde hepimizin aklına giderler gelir. Öyledir de zaten. Yapılan satışlar üzerinde bulunan maliyetleri kapsar. Vergi, amortisman, ulaşım, işçi, hammadde, enerji gibi birçok gideri kapsar. Satışların bu tür kalemlerdeki maliyetlerine baktığınızda karlılığının ne derecede olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz. Burada kısıtlamalar yapıldıkça kar marjlarında artışlar olduğu görülür. Bilanço kalemlerinde bunları da incelemek gereklidir.

Faaliyet Giderleri

Şirketin faaliyette bulunduğu süre içerisinde yaptığı reklam, yönetim, pazarlama ve kampanya gibi giderleri kapsar. Satış politikalarından biri olan bu giderler, aslında şirket performansı için iyidir. Örneğin reklam gelirlerine harcanan gelir sayesinde şirketin karlılığında gözle görülür bir artış varsa iyi bir şeydir. Fakat şirket tarafında yaşanacak en ufak olumsuz durumda azaltılması yönünde ilk başvurulan giderdir.

Kısa Vadeli Ticari Borçlar

Bu kalem içerisinde şirketin hammadde gibi ihtiyaçlarını karşılarken elde ettiği borçlardır. Bu borçların ödenme ve satılan malın bedelinin tahsil edilme zamanını karşılaştırmak bakımından önemli bir kalemdir. Böylelikle şirketin kendisini nasıl finansa ettiğini daha rahat görebilirsiniz. Bunun yanında ek finansal desteğe gerek duyup duymadığı konusunda da fikir sahibi olursunuz.

Uzun Vadeli Borçlar

Bu borçlar genelde kredi bacağındadır. Yani proje bazlı, yatırım ya da kendini finansa etmek için kullandığı uzun vadeli kredilerdir. Bu kredilerin ödenme dönemleri ve karşılığında bunu finanse edebilecek bir gelir var mı yok mu inceleme fırsatınız olur. Böylelikle şirketin ne kadar süreyle borcu var ve bunu karşılayabiliyor mu bilgi sahibi olabilirsiniz.

Ticari Alacaklar ve Stoklar

Şirketin stokta tuttuğu mal ve sattığı malı ilişkilendiren bir kalemdir. Yani satılan malın karşılığında gelecek olan paralar kontrol edilmelidir. Satışlar artarken ticari alacaklarda artabilir. Bu ise çok iyi bir sonuç değildir. Çünkü şirket sattığı malın karşılığını vadesinde alamıyor demektir. Alacaklarını toparlayamayan şirket ise finansal desteğe ihtiyaç duyar ve borçlanma yoluna gidebilir. Bu gibi durumların anlaşılması için bu kalemi incelemek gereklidir.

Diğer Finansman Giderleri

Bu kalem altında genelde kur ve faiz giderleri yer alır. Yaşanan değişimler sebebi ile kur farkları ya da faiz oranlarındaki değişiklikler incelenir. Çünkü bunlar diğer finansman giderlerinde değişikliklere yol açar. Öyle ki bu kalem şirketin karlılığını elinden alabilecek güçtedir.

FVAÖK (Faiz, Vergi, Amortisman Öncesi Kar)

İşletmenin faaliyet esaslarına göre net karına eklenen amortisman giderleri eklenerek bulunur. Bu kalem sayesinde işletmelerin karşılaştırılması yapılabilir. Çünkü karlılığını ölçmekte vergi ve yatırım maliyetlerini devre dışı bırakır. Böylelikle yapılan karşılaştırmalar daha objektif bir değerlendirme yapılmasını sağlar.

Yapılan Diğer Faaliyetlerden Gelirler

Şirketin yaptığı yatırımlardır. Yani mevduat, repo, döviz, bono gibi yatırım türlerinden elde ettiği geliri gösterir. Şirketin bu tür faaliyetler içerisinde bulunması sonucunda elde edilen faiz gibi gelirleri kapsar. Böylelikle şirketin finansal yatırımlarını da görmüş olursunuz ve geleceği hakkında fikir sahibi olursunuz.

Nakit ve Hazır Değerler Kalemi

Bu kalem altında şirketin elinde bulunduğu nakdi yer alır. Aynı zamanda yatırım olarak hazine bonosu, repo gibi kavramları da inceler. Yani nakit ve kolay nakde çevrilebilen ürünleri elde eder. Bu kaleme baktığınızda elinde bulunan nakit konusunda fikriniz olur ve karşılaştığı sorunların üstesinden gelebilme gücünü gösterir.

Finansal ve Sabit Duran Varlıklar

Şirketin sahip olduğu bina, teçhizat, makine, ekipman gibi varlıkları gösteren bir kalemdir. Bu kalemde yaşanan değer artışı şirketin yeni yatırımlar yaptığının işaretidir. Böylelikle gelişme yönüne adımlar atmıştır ve değerlilik artışı yaşayabilir. Aynı şekilde şirket satınalma, birleşme gibi durumlarda da bu kaleme artış ama nakitten azalış olur. Durum böyle olunca da finansal ve sabit duran varlıklar kalemini iyi incelemek gerekir.

Nakit Akış Tablosu

Şirketin kendi iç prosedüründe olan nakit akış tablosu çok önemli bir göstergedir. Çünkü bu tabloda girecekler ve çıkacaklar ayrıntılı olarak işlenir. Aynı zamanda hangi gün ne ödemesi var ve ne alacak var şeklinde bilgileri içeren bu tablo sayesinde şirketin performansı ölçülür. Günlük, aylık ve yıllık olarak düzenlenen bu tablolar sayesinde kısa ve uzun dönem hareketlerini rahatlıkla görebilirsiniz.

Sonuç olarak; Şirketin bilanço kalemleri birçok bilgiyi size verir. Yatırım yapacağınız zaman bunların incelenmesi oldukça önemlidir. Böylelikle şirketin gelecekte gelebileceği yerleri öngörür ve yatırımlarınızı ona göre yaparsınız.